نگاهی به حدیث منزلت
مسلم در صحیحش روایت کرده است که:
«سعید بن مسیب از عامر بن سعد بن ابى وقّاص از پدرش روایت کرده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله خطاب به حضرت على علیه السلام فرمود : منزلت تو در نزد من ، برابر با منزلت هارون علیه السلام در نزد حضرت موسى علیه السلام است، جز این که پیغمبرى پس از من مبعوث نمىشود.
سعید بن مسیب گفته است: آرزویم این بود که این حدیث را خودم از سعد بشنوم، در ملاقاتى که با سعد دست داد ، حدیث مزبور را که از عامر شنیده بودم به اطلاع او رسانیدم. سعد گفت : آرى ، «حدیث منزلت» را خودم شنیدهام؛ سپس دو انگشت را یکى در گوش راست و دیگرى در گوش چپ گذاشت و گفت: آرى ! با این دو گوش ، حدیث منزلت را از رسول خدا صلی الله علیه وآله شنیدهام و اگر بر خلاف آنچه شنیدى، شنیده باشم، شنوایی هر دو گوش را از دست بدهم.»[1]
مسلم همچنین روایت کرده است که:
«معاویة بن ابى سفیان به سعد بن أبی وقاص دستور داد [تا به حضرت على بن ابیطالب علیه السلام ناسزا بگوید، اما سعد از دستور او سرپیچى کرد]؛ پس معاویه از وى پرسید: چرا على را آماج ناسزا و دشنام نمىسازى ؟ سعد گفت: به دلیل آن که سه خصلت از رسول خدا صلی الل علیه وآله در شأن على علیه السلام شنیدم که با توجه به آن ها ، هیچگاه به سبّ و دشنام او اقدام نمىکنم. اگر یکى از آن ها براى من بود، بهتر و ارزنده تر از شتران سرخ مو که در اختیار من باشد ، به شمار می آوردم:
نخست: در بعضی از جنگها (تبوک) رسول خدا صلی الله علیه وآله حضرت على علیه السلام را به جانشینى خود، در مدینه باقى گذاشت و حضرت على علیه السلام به عرض رسانید: یا رسول الله ! مرا به خلافت بر زنان و کودکان موظّف مىدارى ؟! رسول خدا صلی الله علیه وآله در پاسخ او فرمود : آیا خرسند نیستى از این که منزلت تو نسبت به من ، همانند نسبت و منزلت هارون علیه السلام، به حضرت موسى علیه السلام باشد ؛ با این تفاوت که پس از من پیغمبرى مبعوث نمىشود ؟! ... .»[2]
تصویر 1 - تصویر 2 - تصویر 3 - تصویر 4
محمد بن جعفر الکتانی در کتابش که مختص احادیث متواتر است ، حدیث منزلت را آورده و نام 13 نفر از صحابه ی راوی این حدیث را ذکر کرده و اضافه کرده است که ابن عساکر طرق این حدیث را در یک کتاب جمع آوری کرده است که راویانش از طبقه ی صحابه به بیش از 20 نفر می رسند.[3]
چون بر صحت این حدیث ، عامه اجماع دارند، از پرداختن به اسناد آن خود داری می کنم.
[[1]] صحیح مسلم ج 4 ص 1870 ح 2404 عن سعید بن المسیب عن عامر بن سعد بن أبی وقاص عن أبیه قال قال رسول الله nلعلی أنت منی بمنزلة هارون من موسى إلا أنه لا نبی بعدی قال سعید فأحببت ان أشافه بها سعدا فلقیت سعدا فحدثته بما حدثنی عامر فقال انا سمعته فقلت آنت سمعته فوضع أصبعیه على أذنیه فقال نعم وإلا فاستکتا
[[2]] صحیح البخاری ج 3 ص 1359 ح 3503 و ج 4 ص 1602 ح 4154
[[3]] نظم المتناثر من الحدیث المتواتر للکتانی ج 1 ص 195 ح 233 ( أما ترضى أن تکون منی بمنزلة هارون من موسى ) أورده فیها أیضا من حدیث ( 1 ) أبی سعید الخدری ( 2 ) وأسماء بنت عمیس ( 3 ) وأم سلمة ( 4 ) وابن عباس ( 5 ) وحبشی بن جنادة ( 6 ) وابن عمر ( 7 ) وعلی ( 8 ) وجابر بن سمرة ( 9 ) والبراء بن عازب ( 10 ) وزید بن أرقم عشرة أنفس . قلت ورد أیضا من حدیث ( 11 ) مالک بن الحویرث ( 12 ) وسعد بن أبی وقاص ( 13 ) وعمر ابن الخطاب وقد تتبع ابن عساکر طرقه فی جزء فبلغ عدد الصحابة فیه نیفا وعشرین وفی شرح الرسالة للشیخ جسوس رحمه الله ما نصه وحدیث أنت منی بمنزلة هارون من موسى متواتر جاء عن نیف وعشرین صحابیا واستوعبها ابن عساکر فی نحو عشرین ورقة اه
- ۹۹/۰۱/۲۶