شاهد چهارم: مقارنه ولایت پیامبر (ص) و امام علی (ع)
حضرت رسول صلی الله علیه وآله قبل از جمله «من کنت مولاه فعلی مولاه» از مردم اقرار گرفتند که آیا من از خود شما به شما سزاوارتر نیستم ؟ «ألست أولی بکم من انفسکم» وقتی همه ی مردم سخن آن حضرت را تصدیق کردند، بلا فاصله بعد از آن فرمودند: پس هرکس من مولای او هستم، علی علیه السلام نیز مولای او است.
روایت یکم:
«علی علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه وآله در زیر درختى در محل «خم» قرار گرفته بود ، طولى نکشید از زیر درخت بیرون آمده و دست مرا گرفت و خطاب به مردم فرمود : اى مردم ! مگر نه این است که گواهى می‌دهید خداى تعالى پروردگار شماست ؟ در پاسخ گفتند : آرى ! فرمود: مگر نه این است که گواهى می‌دهید خدا و رسول او از جان شما به شما سزاوارترند؟ و خدا و رسول او مولاى شمایند ؟ گفتند : آرى ! فرمود: بنابراین ، کسى که خدا و رسول او مولاى او هستند ، به راستى این شخص (على علیه السلام) مولاى اوست. اینک ، در میان شما دو اثر ارزنده و گرانبها مىگذارم که هرگاه به آن‌ها تمسک کنید ، هرگز در منجلاب گمراهى گرفتار نخواهید شد : یکى کتاب خدا است که ریسمان استوار میان شما و خدا مىباشد که یک طرف آن در دست حق تعالى است و طرف دیگرش در اختیار شماست و دیگرى ، اهل بیت من است.»[1]
سند این روایت را ابن حجر عسقلانی[2] و حافظ بوصیری[3] تصحیح کرده اند.
روایت دوم:
دارقطنی و حاکم روایت کرده اند که:
«رسول خدا صلی الله علیه وآله بین مکه و مدینه نزدیک پنج درخت بزرگ و پر شاخ و برگ فرود آمد. مردم زیر درخت ها را جارو کردند. رسول خدا صلی الله علیه وآله شامگاهان به آن جا رسید (و برای ایراد خطبه برخاست). ابتدا حمد و ثنای الهی را به جای آورد و سخنانی در ذکر و وعظ بیان کرد و آنچه را خدای می خواست که او بگوید، گفت. سپس فرمود: ای مردم، من دو امر را بین شما باقی می گذارم که اگر از آن دو پیروی کنید ، هرگز گمراه نمی شوید: کتاب خدا و عترت و اهل بیت من. (سپس فرمود) آیا می دانید که من بر مؤمنان از جانهای خودشان اولی ترم؟ (سه بار این را فرمودند) گفتند: آری. پس رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: پس هر که را من مولای اویم ، علی علیه السلام هم مولای اوست، سپس دستش را گرفت و بلند کرد.»[4]
این روایت را نسائی نیز نقل کرده و ابو اسحاق حوینی سندش را تصحیح کرده است.[5]
روایت سوم:
ابن حجر هیثمی می نویسد:
«و لفظ حدیث غدیر را طبرانى و غیره بسند صحیح نقل کرده اند که رسول خدا صلی الله علیه وآله در روز غدیر خم در زیر سایه درختان خطبه‌اى خواند و فرمود: ... اى مردم! خدا مولاى من است و من مولاى مؤمنان، و من از جان آنان به خود آنان سزاوارتر مى‌باشم، پس هر که من مولاى اویم این (على) مولاى اوست؛ خدایا دوست داران او را دوست بدار، و با دشمنان او دشمن باش...»[6]
استفاده از فای تفریع در این روایت در جمله ی «فمن کان الله ورسوله مولاه فإن هذا مولاه» و نیز در روایت قبلی ، به صراحت این مطلب را ثابت می‌کند که ولایت امیرالمومنین علیه السلام همان ولایت رسول خدا صلی الله علیه وآله است.
[[1]] عن علی رضی الله عنه قال : إن النبی nحضر الشجرة بخم ، ثم خرج آخذا بید علی رضی الله عنه قال : ' ألستم تشهدون أن الله تبارک وتعالى ربکم ؟ ' قالوا : بلى . قال صلی الله علیه وآله : ' ألستم تشهدون أن الله ورسوله أولى بکم من أنفسکم وأن الله تعالى ورسوله أولیاؤکم ؟ ' . فقالوا : بلى . قال : ' فمن کان الله ورسوله مولاه فإن هذا مولاه ، وقد ترکت فیکم ما إن أخذتم به لن تضلوا کتاب الله تعالى ، سببه بیدی ، وسببه بأیدیکم ، وأهل بیتی ' .
[[2]] المطالب العالیة ج 16 ص 142 ح 3943 قال ابن حجر العسقلانی: إسناده صحیح
[[3]] إتحاف الخیرة ، ج 7 ص 210 ح 6683 سایت شامله / قال الحافظ البوصیری : رَوَاهُ إِسْحَاقُ بِسَنَدٍ صَحِیحٍ
[[4]] جزء أبی الطاهر للدارقطنی ج 1 ص 50 ح 152 و المستدرک على الصحیحین ج 3 ص 118 ح 4577 فقال أبو الطفیل حدثنی زید بن أرقم أن النبی صلی الله علیه وآله نزل بین مکة والمدینة عند سمرات خمس دوحات عطاس فکنس الناس لرسول الله nما تحت السمرات ثم راح عسیه فحمد الله وأثنى علیه ثم قال إنی تارک فیکم أمرین لن تضلوا ما اتبعتموهما کتاب الله عز وجل وأهل بیتی عترتی ثم قال الست أولى بالمؤمنین من أنفسهم قالها ثلاث مرات قال الناس بلى قال فمن کنت مولاه فعلی مولاه ثم أخذ بیده فرفعها
[[5]] خصائص الامام علی (ع) للنسائی ، ص 72-73 ح 74 پی دی اف؛ قال الحوینی : إسناده صحیح
[[6]] الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة ج 1 ص 108-109 ولفظه عند الطبرانی وغیره بسند صحیح أنه صلی الله علیه وآله خطب بغدیر خم تحت شجرات ... ثم قال ( یا أیها الناس إن الله مولای وأنا مولى المؤمنین وأنا أولى لبم من أنفسهم فمن کنت مولاه فهذا مولاه یعنی علیا اللهم وال من وإلاه وعاد من عاداه ) ...
