رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} ابتدا ابوبکر را با گروهى به طرف اهل خیبر فرستاد تا با آنان بجنگند، مدتى نگذشته بود که ابوبکر و یارانش شکست خورده و بازگشتند. پس از بازگشت، رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} عمر را به سوی اهل خیبر فرستاد تا با آنان بجنگند، ولی مدتی نگذشت که آن ها نیز شکسته خورده و بازگشتند؛ لذا پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} ناراحت شد و فرمود: فردا پرچم فرماندهی را به دست مردى خواهم داد که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول هم او را دوست دارند؛ او با خیبریان خواهد جنگید تا پیروز شود. سپس پرچم را به امیرالمومنین _{^{علیه السلام}} داد و آن حضرت خیبر را فتح کرد.

روایت یکم:

«ابو بریده می گفت: خیبر را محاصره کردیم؛ پس ابوبکر پرچم را گرفت، ولی برای او فتح نشد و فردایش عمر گرفت و او نیز [شکست خورده] برگشت و برای او نیز فتح نشد و آن روز به مردم سختی و مشقت رسید؛ پس رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} فرمودند: پرچمم را فردا به مردی می دهم که خدا و رسولش را دوست می دارد و خدا و رسولش نیز او را دوست می دارند؛ باز نمی گردد تا اینکه برایش فتح شود. و شب را با رضایت از خودمان که پیروزی فرداست، خوابیدیم؛ پس هنگامی که صبح شد، رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} نماز صبح را خواند، سپس ایستاد و پرچم را خواست، در حالی که مردم در صف هایشان بودند. پس، از میان ما انسان صاحب منزلتی در نزد رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} نبود مگر اینکه امید داشت که پرچم برای او باشد. پس علی بن ابی طالب _{^{علیه السلام}} را خواست، در حالی که او چشم درد داشت. پس آب دهان در چشمانش ریخت و آن را برداشت و پرچم را به او داد و خداوند برای او فتح را مقرر کرد. راوی (ابو بریده) گوید: و من جزء حمله کنندگان به خیبر بودم.»^[[1]]

این روایت را نسائی نقل کرده و ابو اسحاق حوینی^[[2]]، ألبانی^[[3]]، وصی الله بن محمد عباس ^[[4]]، شعیب الأرنؤوط^[[5]] و حمزه احمد الزین^[[6]] آن را معتبر شمرده اند.

روایت دوم:

«از سلمه بن اکوع روایت است که گفت: رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} ابوبکر را به سوی بعضی از قلعه های خیبر فرستاد؛ پس ابوبکر جنگید و تلاش کرد ولی فتحی نکرد.» ^[[7]]

این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده و ذهبی هم با نظر او موافقت کرده است.^[[8]]

روایت سوم:

«از ابی لیلی روایت شده است که که علی _{^{علیه السلام}} به او گفت: ای ابا لیلی، آیا همراه ما در خیبر نبودی؟ گفت: آری، به خدا قسم همراه شما بودم. فرمود: رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} ابوبکر را به سوی خیبر فرستاد؛ پس با مردم رفت و شکست خورد تا اینکه برگشت.»^[[9]]

این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده و ذهبی هم با نظر او موافقت کرده است.^[[10]] 

روایت چهارم:

«عبدالله بن بریده از پدرش نقل می کند که گفت: گاهی رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} سردرد می گرفت و یک روز یا دو روز استراحت می کرد و خارج نمی شد و هنگامی که در خیبر فرود آمدیم، سردرد ایشان را گرفت؛ پس نزد مردم نیامد و ابوبکر پرچم رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} را گرفت؛ سپس شروع کرد و جنگ سختی نمود و [شکست خورده] برگشت.»^[[11]]

این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده و ذهبی هم با نظر او موافقت کرده است.^[[12]]

روایت پنجم:

«از علی _{^{علیه السلام}} روایت شده است که فرمود: رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} به سوی خیبر روانه شد. وقتی نزد خیبر رسید،‌ عمر را به جنگ فرستاد و مردمی را هم با او فرستاد به سوی شهر یا قصر یهودیان. پس با آنها جنگیدند و طولى نکشید که عمر و همراهانش شکست خوردند و عقب نشستند، در حالی که لشکرش او را می ترساندند و او هم لشکرش را می ترساند. پس رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} روانه شد و ادامه ی حدیث.»^[[13]]

این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده و ذهبی هم با نظر او موافقت کرده است.^[[14]]

روایت ششم:

«از جابر روایت شده است که گفت: پیغمبر _{^{صلی الله علیه وآله}} پرچم را در روز خیبر به عمر داد. او رفت و بازگشت، در حالی که همراهانش را می ترساند و همراهانش هم او را می ترساندند.»^[[15]]

این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده است.^[[16]]

اعتراف محمد ناصرالدین ألبانی

البانی بعد از ذکر روایات این ماجرا و بررسی آن ها، می نویسد:

«از اسانید و طرقی که گذشت و از آن بی نیاز می کند و به خصوص طریق بریده بن حصیب که صحیح ترین آنها است و آن گواهی می دهد بر اینکه پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} ابتدا ابوبکر را فرستاد، ولی برای او فتح نشد و سپس عمر را فرستاد، ولی برای او نیز فتح نشد، سپس فتح به دست علی _{^{علیه السلام}} صورت گرفت، خصوصیتی که خداوند او را به آن مخصوص کرد بدون آن دو (ابوبکر و عمر).»^[[17]]

اینکه رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} بعد از شکست ابوبکر و عمر فرمودند:

«فردا پرچم را به مردی می دهم که او خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسولش نیز او را دوست دارند، خداوند به وسیله او خیبر را فتح می کند.»^[[18]] اشاره به این دارد که ابوبکر و عمر چنین نبودند؛ یعنی نه ابوبکر و عمر، خدا و رسولش را دوست داشتند و نه خدا و رسول، آن ها را.   

فخر الدین رازی شافعی نیز این برداشت شیعه از این قسمت حدیث را قبول کرده و گفته است:

«اما دلیل ششم -که همان تمسک به داستان خیبر است- ، پس جوابش این است: از آن سخن استفاده می شود که صفات مذکور در مدح دومی (علی _{^{علیه السلام}})، در مدح اولی وجود نداشت. پس هنگامی که فرمود: "پرچم را به مردی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست می دارد و خدا و رسولش نیز او را دوست دارند، پی در پی حمله کننده است نه فرار کننده " ، پس این دلالت می کند بر اینکه مجموع این صفات در ابوبکر و عمر نبود؛ زیرا صفات کرار و غیر فرار در آن دو نفر حاصل نشد. و مجموع آن صفات در این دو نفر حاصل نشد، ولی نداشتن صفات کرار و غیر فرار، موجب نقص در فضیلت آن ها نمی شود ... .»^[[19]]

البته فخر رازی تنها به انتهای حدیث؛ یعنی صفات کرار و غیر فرار توجه کرده و از صفات دوست داشتن خدا و رسول غفلت کرده است، اما در هر صورت اعتراف کرده است که منطق کلام این را می رساند که آن صفات مذکور، در ابوبکر و عمر وجود نداشتند.

زین الدین عراقی ضمن اشاره به تخریج این داستان توسط بخاری و مسلم در صحیحشان، تصریح می کند که این داستان طرق دیگری نیز دارد که نزدیک به حد تواتر می رساند.^[[20]]