مسلم در صحیحش از زید بن خالد جهنی روایت کرده است که گفت:

«من از عثمان بن عفان پرسیدم که اگر مردی با زنش بیامیزد و نطفه از وی بیرون نیاید، چه کند؟ عثمان گفت: به همان گونه که برای نماز وضو می گیرد، اینجا نیز وضـو بگیرد و نره خود را بشوید. سپس گفت: این دستور را از رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} شنیدم.»^[[1]]

بخاری نیز در صحیحش از زید بن خالد روایت کرده است که گفت:

«از عثمان بن عفان پرسیدند که چون مردی با زن بیامیزد و نطفه از وی بیرون نیاید، چه کنـد؟ او گفت: غسل بر گردن او نیست. و سـپس گفت: این دسـتور را از رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} شنیدم. راوی گفت: پس از آن همین پرسش را از علی _{^{علیه السلام}}، زبیر بن عوام، طلحه بن عبید الله و ابی بن کعب کردم و آنان نیز همین سخن را از سوی پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} بازگو کردند.»^[[2]]

آنچه در این روایت آمده که حضرت علی _{^{علیه السلام}}، ابی بن کعب و دیگران، در آن برداشت با عثمان همداستان بوده اند، دروغی است که بر ایشان بسته اند تا بر نادانی خلیفه در پاسخ چنین پرسش آسان و ساده ای پرده بکشند؛ زیرا قبلا در بحث علم عمر دیدیم که پیشوای ما امیرالمومنین _{^{علیه السلام}} در همین زمینه بر خلیفه دوم خرده گرفت و سخن او را نپذیرفت و فرمود: «ختنه گاه مرد که از ختنه گاه زن گذشت، باید غسل کنند و آنگاه عمر به سوی عایشه فرستاد تا وی نیز همان سخن علی _{^{علیه السلام}} را گفت و خلیفه نیز در برابر آن سر فرود آورد و گفت: به گوش من نرسد که کسی چنان کاری کرده و سپس غسل ننموده است، وگرنه به سختی او را کیفر خواهم کرد.»^[[3]]

این روایت را احمد بن حنبل نقل کرده و محققین کتابش؛ یعنی شعیب الارنؤوط^[[4]] و حمزه احمد الزین^[[5]]، سندش را تصحیح کرده اند.

آری، در همان روز همه کسانی که دستور این زمینه را نمی دانستند، از آن آگاه شدند و ناسازگاری در مورد آن از میان برخاست.

وجوب غسل در جماع بدون انزال در سنت نبوی

در روایات متعددی در کتب اهل سنت، از رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} نقل شده است که با برخورد اندام های جنسی زن و مرد به یکدیگر، غسل واجب می شود؛ خواه منی بیرون بیاید و خواه نیاید، که در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم.

روایت بخاری و مسلم از ابو هریره

بخاری در صحیحش از رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} روایت می کند که فرمودند:

«چون مرد میان ران ها و دو کناره اندام نهفته زن جای گیرد و ختنه گاه آن دو به یکدیگر بچسبد، باید غسل کنند.»^[[6]]

مسلم نیز در صحیحش از پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} چنین روایت میکند:

«چون میان ران ها و دو کناره اندام نهفته اش جای گیرد و برای فرو بردن نره به تلاش پردازد، باید غسل کنند؛ چه نطفه ای از او بیرون آمده باشد و چه نه.»^[[7]]

روایت ابن حبان و ابو داود از ابی بن کعب

ابن حبان در صحیحش با سند صحیح (طبق نظر ارنؤوط)^[[8]] از ابی بن کعب روایت کرده است که گفت:

«حدیث «انّما کان الماء من الماء = با انزال منی، غسل واجب می‌شود» مربوط به آسان‌گیری و رخصتی است که در صدر اسلام بوده است؛ ولی بعدها از آن نهی شد و حکم آن منسوخ گردید.»^[[9]]

همچنین ابو داود سجستانی با سند صحیح از ابی بن کعب روایت کرده است که گفت:

«به راستی که رسول خـدا _{^{صلی الله علیه وآله}} در آغاز اسلام آن را آسان گیری ای برای مردم گردانید؛ زیرا جامه اندک داشتند و سپس دستور داد تا غسل کنند.»^[[10]]

روایت مسلم از عایشه

مسلم در صحیحش از جابر بن عبد الله از ام کلثوم از عائشه نقل کرده است که گفت:

«مردى از رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} سؤال کرد درباره زنى که با همسرش نزدیکى مى‌کند؛ اما در ادامه کسل مى‌شود (انزال صورت نمى‌گیرد)، آیا بر هر دوى آن‌ها غسل واجب است؟ در حالى که عائشه در مجلس بود، رسول خدا _{^{صلی الله علیه وآله}} به عائشه اشاره کرد و فرمود: من و این زن (عائشه) این کار را انجام دادیم و سپس غسل کردیم.»^[[11]]

روایت ابن خزیمه در صحیحش از ابو موسی اشعری

ابن خزیمه در صحیحش روایت می کند که:

«ابو موسی با گروهی نشسـته بود که آن ها در آنچه غسل را بایسـته می گرداند گفتگو می کردند؛ پس کسانی از مهاجران که در آن انجمن بودنـد گفتنـد: چون ختنه گاه مرد و زن به یکدیگر برخورد، باید غسل کنند و کسانی از انصار که آنجا بودند گفتند: چنین نیست، مگر اینکه آبی جهنده از مرد برود. پس ابو موسـی گفت: من گزارش را می آورم؛ پس برخاسـته به سوی عایشـه رفت و گفت: من می خواهم چیزی از تو بپرسم و شرمم می آید. گفت: شرم مدار؛ اگر چیزی از من بپرسی، آن را از مادرت که تو را زائیـده پرسـیده ای، راستی را که من مادر تو ام. گوید: من گفتم:چه کاری غسل را بایسـته می گرداند؟ گفت: دانا لغزیده! پیامبر خـدا _{^{صلی الله علیه وآله}} فرمود: چون مرد میان دو ران و دو کناره اندام نهفه زن بنشـیند و دو ختنه گاه به یکدیگر برسـد، باید غسل کرد.»^[[12]]

سخن ابو عیسی ترمذی

ابوعیسی ترمذی بعد از نقل روایت «هر گاه سرختنه گاه از ختنه گاه بگذرد، غسل واجب شود» و صحیح و حسن شمردن آن، می گوید:

«این حدیث عایشه، نظر اکثر اهل علم از اصحاب پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} است؛ از جمله ابوبکر، عمر، عثمان، علی _{^{علیه السلام}}، عایشه و فقهای تابعی و بعد از آنان؛ مانند سفیان ثوری، شافعی، احمد و اسحاق.»^[[13]]

سخن محیی الدین نووی

محیی الدین نووی در شرح صحیح مسلم می نویسد:

«توده یاران پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} و آینـدگان ایشان گفته اند که این دسـتور نسخ شده و مرادشان از نسخ، آن است که در آغـاز کار، اگر کسی بـا زن می آمیخت و نطفه ای از وی بیرون نمی آمد، غسل برگردن او نبود و سـپس غسل بایسـته گردیـد، و ابن عباس و جز او بر آن رفته اند که این دسـتور، از آغاز هم درباره آن نبوده تا سـپس نسخ شود؛ زیرا مراد پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} از آن سخن این بوده که اگر کسی خواب آمیزش با زن دید و نطفه از وی بیرون نیامد، غسل بر وی نیست و این فرمان هم بی چون و چرا سر جای خود است.»^[[14]]