پایگاه تحقیقاتی وصایت

وبلاگ رسمی حسین قربانی دامنابی
پایگاه تحقیقاتی وصایت

جهت دانلود کتب، روی تصاویر کلیک راست کنید و سپس گزینه ی open link را بزنید.

  • ((مجموعه آثار حسین قربانی دامنابی))
  • طبقه بندی موضوعی

    رأی عمر در گریه و عزاداری بر میّت

    حسین قربانی | سه شنبه, ۲۵ شهریور ۱۳۹۹، ۰۴:۰۳ ب.ظ

    احمد بن حنبل و حاکم نیشابوری از ابن عباس روایت کرده اند که گفت:

    «هنگامی که عثمان بن مظعون از دنیا رفت، زنی گفت: بهشت بر تو گوارا باد ای عثمان بن مظعون. پس رسول خدا صلی الله علیه وآله خشمگینانه به او نگاه کرد و فرمود: از کجا می دانی؟ گفت: ای رسول خدا، او جنگاور و همنشین شما بود. پس رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: به خدا قسم، من رسول خدا هستم ((ولی نمیدانم [در آخرت] با من چگونه عمل می شود)) پس مردم بر عثمان ترسیدند.  سپس هنگامی که زینب دختر رسول خدا صلی الله علیه وآله از دنیا رفت، فرمود: خداوند او را به سلف صالح، عثمان بن مظعون ملحق نمود. زنان با شنیدن این سخن پیامبر صلی الله علیه وآله گریستند.

     عمر با تازیانه ای که در دستش بود، در حضور رسول خدا صلی الله علیه وآله اقدام به کتک زدن زنان نمود. پس حضرت رسول صلی الله علیه وآله تازیانه را از دست او گرفت و فرمود: آرام باش، تو را با این زن ها چه کار؟ بگذار گریه کنند. سپس به زن ها فرمود: گریه کنید، ولی از ناله های شیطانی (ناله هایی که با گناه و اعتراض به خداوند همراه است) بر حذر باشید.»[[1]]

    سند این روایت را احمد شاکر، محقق کتاب مسند احمد، تصحیح کرده است.[[2]]

    همچنین از ابو هریره نقل شده است که گفت:

    «رسول خدا صلی الله علیه وآله برای تشیع جنازه ای خارج شدند و به همراه او عمر هم حاضر بود، در این حال صدای زنان به گوش رسید که گریه می کردند، عمر با شدت با آن ها برخورد نمود. رسول خدا صلی الله علیه وآله به عمر فرمود: آنها را رها کن که چشم اشک بار است و جان ها مصیبت زده و تازه از دست داده اند.»[[3]]

    این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده[[4]] و ابن حبان نیز در صحیحش آورده است.[[5]]

    عمر بن خطاب با وجود مشاهده ی سنت نبوی در مشروعیت گریه و عزاداری بر میّت، بعد از وفات رسول خدا صلی الله علیه وآله نیز همواره از این کار منع می کرد و با عزاداران به شدت برخورد می کرد، که به ذکر یک نمونه اکتفا می کنیم.

    ابن شبه نمیری با سند صحیح (طبق برنامه جوامع الکلم) [[6]] از سعید بن مسیب روایت کرده است که گفت:

    «هنگامی که ابوبکر از دنیا رفت، عایشه به عزاداری و گریه پرداخت. عمر درِ خانه عایشه آمد و زنان را از گریه و عزاداری نهی کرد، ولی زن ها گوش نکردند. عمر به هشام بن ولید دستور داد تا وارد خانه شود و خواهر ابوبکر را بیرون بیاورد. عایشه هنگامی که سخن عمر را شنید، به هشام گفت: من بر خانه ام از تو سزاوارترم. عمر به هشام گفت: به تو اجازه می دهم که داخل خانه شوی. هشام داخل خانه شد و امّ فروه، خواهر ابوبکر، را بیرون آورد و نزد عمر برد. عمر تازیانه را به حرکت در آورد و ضرباتی چند بر پیکرش نواخت. زنان هنگامی که این خبر را شنیدند، متفرق شدند.»[[7]]

    ابن حجر عسقلانی نیز در شرح این روایت بریده شده ی صحیح بخاری: «وقد أخرج عمر أخت أبی بکر حین ناحت = عمر، خواهر ابوبکر را هنگامی که گریه و نوحه می کرد، از خانه بیرون آورد»، می نویسد:

    «ابن سعد در طبقاتش با سند صحیح از سعید بن مسیب نقل می کند که گفت: هنگامی که ابوبکر از دنیا رفت، عایشه مجلس عزاداری برپا کرد. خبر به عمر رسید؛ پس او آنان را از گریه و عزاداری منع کرد، ولی زنها نپذیرفتند. عمر به هشام بن ولید گفت: برو داخل خانه و امّ فروه را بیرون بیاور! هنگامی که هشام وارد خانه شد، ضرباتی با تازیانه بر بدن امّ فروه نواخت که بقیه زن ها گریختند.

    اسحاق بن راهویه به شکل دیگری این قصه را نقل کرده است و در آخرش می گوید: زنان را یکی پس از دیگری از خانه ابوبکر بیرون می آوردند و عمر آنان را با تازیانه می زد. سپس مؤلف کتاب، حدیث ابوهریره درباره تصمیم به آتش زدن خانه ها بر سر کسانی که در نماز حاضر نمی شوند را ذکر کرده است.»[[8]]

     

    [[1]] المستدرک على الصحیحین  ج 3   ص 210 ح 4869 عن بن عباس قال لما مات عثمان بن مظعون قالت امرأة هنیئا لک الجنة عثمان بن مظعون فنظر رسول الله صلى الله علیه وسلم إلیها نظر غضبان فقال وما یدریک قالت یا رسول الله فارسک وصاحبک فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم والله انى رسول الله وما أدرى ما یفعل بی سأشفق الناس على عثمان فلما ماتت زینب ابنة رسول الله صلى الله علیه وسلم قال رسول الله صلى الله علیه وسلم الحقی بسلفنا الصالح الخیر عثمان بن مظعون فبکت النساء فجعل عمر یضربهن بسوطه فأخذ رسول الله صلى الله علیه وسلم بیده وقال مهلا یا عمر ثم قال ابکین وإیاکن ونعیق الشیطان

    [[2]] مسند احمد ، ج 2 ص 530-531 ح 2127 پی دی اف/ قال الشاکر: إسناده صحیح

    [[3]] حدثنا أبو بکر أحمد بن إبراهیم الفقیه الإسماعیلی ثنا أبو جعفر محمد بن عبد الله الحضرمی ثنا هارون بن إسحاق الهمدانی ثنا عبدة بن سلیمان عن هشام بن عروة عن وهب بن کیسان عن محمد بن عمرو بن عطاء عن أبی هریرة قال خرج النبی صلى الله علیه وسلم على جنازة ومعه عمر بن الخطاب فسمع نساء یبکین فزبرهن عمر فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم یا عمر دعهن فإن العین دامعة والنفس مصابة والعهد قریب

    [[4]] المستدرک على الصحیحین  ج 1   ص 537 ح 1406 قال الحاکم: هذا حدیث صحیح على شرط الشیخین ولم یخرجاه

    [[5]] صحیح ابن حبان  ج 7   ص 428 ح 13157

    [[6]] أخبار المدینة  ج 1   ص 358 ح 1103 حکم برنامه ی جوامع الکلم: إسناده متصل ، رجاله ثقات

    [[7]] حدثنا عثمان بن عمر قال أنبأنا یونس یعنی ابن زید عن الزهری عن سعید بن المسیب أن أبا بکر رضی الله عنه لما توفی أقامت علیه عائشة رضی الله عنها النوح فأقبل عمر رضی الله عنه حتى قام ببابها فنهاها ومن معها عن البکاء على أبی بکر فأبین أن ینتهین فقال عمر لهشام بن الولید ادخل فأخرج إلی ابنة أبی قحافة أخت أبی بکر فقالت عائشة لهشام حین سمعت ذلک من عمر إنی أحرج علیک بیتی فقال عمر لهشام أدخل فقد أذنت لک فدخل فأخرج أم فروة بنت أبی قحافة إلى عمر رضی الله عنه فعلاها بالدرة فضربها ضربات فتفرق النوائح لما سمعن ذلک فقال عمر رضی الله عنه أترون أن یعذب أبو بکر رضی الله عنه ببکائکن إن رسول الله قال فإن المیت لیعذب ببکاء أهله علیه

    [[8]] فتح الباری  ج 5   ص 74 در شرح ح 2286  وصله بن سعد فی الطبقات بإسناد صحیح من طریق الزهری عن سعید بن المسیب قال لما توفی أبو بکر أقامت عائشة علیه النوح فبلغ عمر فنهاهن فأبین فقال لهشام بن الولید أخرج إلى بیت أبی قحافة یعنی أم فروة فعلاها بالدرة ضربات فتفرق النوائح حین سمعن بذلک ووصله إسحاق بن راهویه فی مسنده من وجه آخر عن الزهری وفیه فجعل یخرجهن امرأة امرأة وهو یضربهن بالدرة ثم ذکر المصنف حدیث أبی هریرة فی إرادة تحریق البیوت على الذین لا یشهدون الصلاة

    • حسین قربانی

    نظرات  (۰)

    هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی