پایگاه تحقیقاتی وصایت

وبلاگ رسمی حسین قربانی دامنابی
پایگاه تحقیقاتی وصایت

جهت دانلود کتب، روی تصاویر کلیک راست کنید و سپس گزینه ی open link را بزنید.

  • ((مجموعه آثار حسین قربانی دامنابی))
  • طبقه بندی موضوعی

    بدعت عَول در فرائض توسط عمر

    حسین قربانی | چهارشنبه, ۲۶ شهریور ۱۳۹۹، ۰۷:۲۵ ب.ظ

    مسلمانان در جایز بودن «عَوْل» و عدم آن اختلاف نظر دارند. حقیقت «عَوْل» این است که ترکه میت از میزان سهم صاحبان سهام و ورّاث، نقصان پیدا کند؛ مانند دو خواهر و شوهر؛ زیرا دو خواهر، دو سوم مى برند و شوهر، نصف ماترک؛ ولى موضوع بر خلیفه دوم مشتبه شد، و نفهمید کدام یک را خداوند مقدم داشته است تا آن را مقدم بدارد، و کدام مؤخّر هستند تا او را مؤخّر بدارد. پس حکم کرد که نقیصه را بر همه، نسبت به سهامشان توزیع کنند!

    از ابن عباس روایت شده است که گفت:

    «نخستین کسى که در فرائض، قائل به «عَوْل» شد و از تمام سهام، چیزى کم کرد و نسبت به کلّ سهم، اضافه آورد، عمر بن خطاب بود. به خدا قسم، اگر کسى را که خدا مقدم داشته بود مقدم مى داشت، و کسى را که مؤخر بود، مؤخر مى داشت، فرائض زیادتى و عول پیدا نمى کرد.

    [سپس گفت:] هر سهم واجبى که سهم دیگر، آن را از میان نمى برد، مقدم است؛ مانند سهم شوهر، زن و مادر، و هر سهمى که وقتى سهم دیگر آن را از میان برد، جز آنچه مى ماند به وى نمى رسد، آن است که خدا مؤخر داشته است؛ مانند خواهران و دختران .پس وقتى همگى با هم اجتماع کردند، مقدم را پیش انداخته و سهم کامل را به او بدهند؛ اگر چیزى باقى ماند، تعلق به طبقه مؤخر (بعدى) دارد.»[[1]]

    این روایت را حاکم نقل و تصحیح کرده[[2]] و طبق برنامه جوامع الکلم سندش حسن است.[[3]]

     

    [[1]] أخبرنا أبو جعفر محمد بن محمد البغدادی ثنا إسماعیل بن إسحاق القاضی ثنا علی بن عبد الله المدینی ثنا یعقوب بن إبراهیم بن سعد ثنا أبی عن بن إسحاق قال ثنا محمد بن مسلم بن عبد الله بن شهاب عن عبید الله بن عبد الله عن بن عباس رضی الله عنهما أنه قال أول من أعال الفرائض عمر رضی الله عنه وأیم الله لو قدم من قدم الله وأخر من أخر الله ما عالت فریضة فقیل له وأیها قدم الله وأیها أخر فقال کل فریضة لم یهبطها الله عز وجل عن فریضة إلا إلى فریضة فهذا ما قدم الله عز وجل وکل فریضة إذا زالت عن فرضها لم یکن لها إلا ما بقی فتلک التی أخر الله عز وجل کالزوج والزوجة والأم والذی أخر کالأخوات والبنات فإذا اجتمع من قدم الله عز وجل ومن أخر بدئ بمن قدم فأعطی حقه کاملا فإن بقی شیء کان لمن أخر وإن لم یبق شیء فلا شیء له

    [[2]] المستدرک على الصحیحین  ج 4   ص 378 ح 7985 قال الحاکم: هذا حدیث صحیح على شرط مسلم ولم یخرجاه

    [[3]] بررسی سند روایت:

    محمد بن محمد الجمال: ثقة / إسماعیل بن إسحاق القاضی: ثقة / علی بن المدینی: ثقة / یعقوب بن إبراهیم القرشی: ثقة / ابن إسحاق القرشی: صدوق / محمد بن شهاب الزهری: ثقة / عبید الله بن عبد الله: ثقة / عبد الله بن العباس القرشی: صحابی

    • حسین قربانی

    نظرات  (۰)

    هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی