قاضی عبد النبی بن عبد الرسول الاحمد نکری (از علمای اهل سنت متوفای 1173 هـ) می گوید :

«و امام همام م ح م د مهدی علیه السلام ... و 313 نفر از اشراف قوم به عدد اهل بدر، بین حجر الأسود و مقام ابراهیم با او بیعت می کنند و همراه او علم پیامبر صلی الله علیه وآله است و بر بیرقش البیعة لله مکتوب است که حاملش شعیب بن صالح تیمی است و نیز پیراهن پیامبر صلی الله علیه وآله و شمشیرش همراه ایشان است و بیشتر کسانی که با او بیعت می کنند، اهل کوفه، اهل یمن و ابدال شام هستند و بر تمام دنیا همانند سلیمان علیه السلام و ذی القرنین مالک می شود و بر عرب و عجم بدون جنگ حکومت می کند که مدت آن هفت سال است و بنابر روایاتی 8 یا 9 سال می باشد. جلودار لشکرش جبرئیل علیه السلام و عقب دارش میکائیل علیه السلام هستند و همراهش 3 هزار نفر از ملائکه هستند و بر بالای سرش ابری است که در آن فرشته ای وجود دارد که می گوید: «این همان مهدی موعود علیه السلام است؛ پس با ایشان بیعت کنید» و وسعت کلامش از مشرق تا مغرب را در بر می گیرد تا اینکه کسانی که در خواب هستند با شنیدن آن از خواب بر می خیزند.

آن حضرت کارهایی معجزه آسا و کرامت هایی دارد و از سرزمینی تابوت را خارج می کند که در آن آرامش از جانب پروردگارتان و میراث آل موسی و آل هارون علیهم السلام وجود دارد (اشاره به آیه ی 248 بقره که نشانه ی الهی بودن پادشاهی طالوت را این چیزها معرفی می کند) ، همراه ایشان چهار تا از لوح های تورات، عصای موسی علیه السلام ، پیراهن آدم علیه السلام و انگشتر سلیمان علیه السلام وجود دارد و هنگامی که به شهری بیاید، می فرماید: الله اکبر ، الله اکبر و سپس دیوارهای دژش را نابود می کند و هنگامی که پادشاه تمام زمین بشود، آن را از عدالت پر می کند، طوری که اذیت کنندگان احدی را اذیت نمی کنند و کودکان با حیوانات و عقرب ها بازی می کنند. و ایشان در بیت المقدس ساکن می شود، سپس خبر خروج دجال به او می رسد و در این هنگام است که عیسی بن مریم علیهما السلام فرود می آید.»[1]   

در ادامه، مهم ترین ویژگی های حضرت امام مهدی علیه السلام را به تفکیک بیان می کنیم:

1. خلیفة الله است

در کتب اهل سنت، روایاتی نقل شده که در آن ها از حضرت امام مهدی علیه السلام به عنوان خلیفة الله یاد شده است:

روایت اول:

«ثوبان از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل کرده که حضرت فرمود: گنجى در نزد شماست که بر سر آن جنگى میان سه نفر از فرزندان پادشاهان اتفاق می افتد که هیچ یک در آن به پیروزى نمى رسند، سپس از سمت مشرق پرچم هاى سیاهى پدیدار مى شود و با شما نبردى خواهند کرد که هرگز مانند آن اتفاق نیفتاده است. راوى مى گوید: سپس حضرت چیزى فرمود که آن را بخاطر ندارم. آنگاه فرمود: هنگامى که آن پرچم ها را دیدید، به هر وسیله اى که مى توانید هر چند از روى برف و یخ بگذرید، خود را به آنها رسانده و با ایشان بیعت نمائید؛ زیرا او خلیفه  خدا، حضرت مهدى علیه السلام مى باشد.»[2]

این روایت را ابن ماجه در سننش آورده و برنامه ی جوامع الکلم حکم به صحت سندش داده است[3]، حاکم در مستدرکش آورده و تصحیح کرده و ذهبی نیز با نظر او موافقت کرده است.[4]

ابن کثیر نیز سند این روایت را قوی و صحیح دانسته است.[5]

اِشبیلی[6] و کنانی[7] نیز سندش را تصحیح کرده اند.

البته محمد ناصر الدین ألبانی این روایت را به خاطر عبارت « خلیفة الله المهدی » منکر دانسته، اما تصریح کرده که سندش حسن است ! [8]

روایت دوم:

سند اول:

احمد بن حنبل با سندش از سبیع روایت می کند که گفت:

«مرا از کنار آبی به کوفه فرستادند تا چهارپا بخرم و به کناسه آمدیم که در آن مردی بود که گروهی دور او بودند و رفیق من برای چهارپایان رفت و من نزد آن مرد رفتم و او حذیفه بود. پس ، از او شنیدم که گفت:

یاران رسول خدا صلی الله علیه وآله از ایشان، از خوبی می پرسیدند و من از بدی؛ پس گفتم: ای رسول خدا صلی الله علیه وآله ، آیا بعد از خوبی، بدی است، همانطوری که قبل از آن بود؟ فرمود: بله. گفتم: راه حفظ از آن چیست؟ فرمود: شمشیر -به گمانم ابو التیاح می گفت شمشیر. به گمانم [از حذیفه چنین نقل کرد و] گفت: گفتم که سپس چه چیزی است؟ فرمود: سپس آرامشی بر دخن است. گفتم سپس چیست ؟ فرمود: دعوت گران به گمراهی. و فرمود: اگر در آن روز خلیفه ی خدا را در زمین دیدی همراه او باش، اگرچه بدنت از توان افتد و مالت گرفته شود و اگر او را ندیدی فرار کن، و لو در حالی که تنه ی درخت را گاز گرفته ای بمیری.

گفتم سپس چیست؟ فرمود: سپس دجال خروج می کند... .»^[9]

سند این روایت را محقق کتاب مسند احمد، حمزه احمد الزین، تصحیح کرده^[10] و شعیب الارنؤوط آن را حسن دانسته است.^[11] ألبانی نیز این روایت را در کتاب سلسلة الأحادیث الصحیحة آورده است.^[12]

سند دوم:

همین روایت را احمد در مسندش با طریقی دیگر نقل کرده، با این تفاوت که به جای «خلیفة الله»، «کان لله یومئذ فی الأرض خلیفة» آمده که هم معنا می باشند.^[13]

سند این روایت را نیز حمزه احمد الزین تصحیح کرده^[14]و شعیب الارنؤوط آن را حسن دانسته است.^[15]

سند سوم:

ذهبی با ذکر سلسله سند، از عبد الله بن عمر نقل می کند که گفت:

«رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: مهدی علیه السلام خروج می کند، در حالی که بر سرش عمامه ای است که در آن ندا دهنده ای ندا در می دهد: این مهدی علیه السلام خلیفه ی خدا است؛ از ایشان تبعیت کنید.»[16]

2. امرش الهی است

روایت اول:

«ابو معبد از ابن عباس نقل می کند که گفت: روزها و شب ها سپری می شود تا اینکه جوانمردی از ما اهل بیت به ولایت می رسد که نه فتنه ها او را می پوشاند و نه او آن را می پوشاند. راوی می گوید: گفتم: ای ابن عباس، پیرهای شما از آن عاجر هستند و جوان هایتان به آن نمی رسند. گفت: آن امر خداست؛ به هرکس که بخواهد می دهد.»[17]

این روایت را احمد بن حنبل نقل کرده و محقق کتابش، وصی الله بن محمد عباس، سندش را تصحیح کرده است.[18]

روایت دوم:

حضرت رسول صلی الله علیه وآله فرمودند:

«مهدی علیه السلام از ما اهل بیت است و خدا کارش را یک شبه اصلاح می کند.»[19]

این روایت را البانی در زمره ی احادیث صحیح قرار داده و اسنادش را ذکر کرده است.[20]

ابن کثیر دمشقی در بیان معنای این حدیث می گوید:

«در شبی، خدا کارش را اصلاح می کند؛ یعنی خدا به سوی او بر میگردد، موفقش می کند، می فهماندش و ارشادش می کند بعد از اینکه چنین نبود.»[21]

عبدالرؤوف مناوی نیز در شرح این حدیث می نویسد:

« «مهدی علیه السلام از ما اهل بیت است و خدا کارش را یک شبه اصلاح می کند» و گفته شده است که او در عالم کون و فساد به وسیله ی اسرار حروف تصرف می کند. بسطامی گوید: هر کس راز حرف عین علیه السلام را بداند بر اسرار و علوم حروف و معارف الهی اطلاع می یابد و به این دلیل است که جد حضرت مهدی علیه السلام ؛ یعنی حضرت علی علیه السلام از اعلم صحابه به دقیق ترین علوم و لطیف ترین احکام بود و از جمله علوم ایشان ، علم اسرار حروف بود. آیا نمی بینی که حرف عین علیه السلام در ابتدای اسم ایشان آمده است ؟ این روایت را احمد بن حنبل در مسندش از امیرالمومنین علی علیه السلام روایت کرده و سیوطی آن را حسن دانسته است.»[22]

روایت سوم:

«از ابو طفیل از علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه وآله نقل شده است که فرمود: اگر از روزگار فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند قطعا مردی از اهل بیتم را مبعوث می کند تا آن را پر از عدالت کند همانطور که از ظلم و جور پر شده بود.»[23]

این روایت را ابو داود در سننش[24] و ضیاء مقدسی در صحیحش نقل کرده و محقق کتاب مقدسی، دکتر دهیش، سندش را تحسین کرده است.[25]

البانی نیز این روایت را در زمره ی احادیث صحیح قرار داده است.[26]

3. حضرت عیسی علیه السلام پشت سرشان نماز می خوانند

در صحیح بخاری و مسلم از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت شده است که فرمودند:

« حال شما چگونه است هنگامی که پسر مریم علیه السلام در میان شما فرود آید و امام شما از شما باشد.»^[27]

ابن حجر عسقلانی نیز می نویسد:

«ابو الحسن الخسعی الأبدی در کتاب مناقب الشافعی گفته است: اخبار، متواتر است بر اینکه مهدی علیه السلام از این امت است و عیسی علیه السلام پشت سرش نماز می خواند.»[28]

4. اسمش اسم پیامبر صلی الله علیه وآله است

شیعه و سنی اتفاق نظر دارند که حضرت مهدی علیه السلام همنام با حضرت رسول صلی الله علیه وآله است، اما بیشتر آن ها قائل به این هستند که نام پدر ایشان نیز همنام با پدر پیامبر صلی الله علیه وآله ؛ یعنی عبدالله است!

تفصیل این مطلب خواهد آمد.

5. از نسل حضرت فاطمه علیها السلام است

ابو داود در سننش از جناب ام سلمه علیها السلام از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت کرده است که فرمود:

«مهدی علیه السلام از عترت من و از فرزندان فاطمه علیها السلام است.»[29]

ابن ماجه نیز در سننش از سعید بن مسیب روایت کرده است که گفت:

«در نزد ام سلمه علیها السلام بودیم که سخن از مهدی علیه السلام شد؛ پس ایشان فرمود: از رسول خدا صلی الله علیه وآله شنیدم که می فرمود: مهدی علیه السلام از فرزندان فاطمه علیها السلام است.»[30]

البانی در تحقیق سنن ابن ماجه، این روایت را تصحیح کرده است.[31]

ابن حجر هیثمی نیز می نویسد:

«و از آن جمله، حدیثی است که مسلم، ابو داود، نسائی، ابن ماجه، بیهقی و دیگران نقل کرده اند که «مهدی علیه السلام از عترت من و از فرزندان فاطمه علیها السلام است.» »[32]