یکی از جهالت های مشهور عمر که البته آمیخته با عناد نسبت به کتاب و سنت است، جهل او به حکم تیمم است و با وجود اینکه فهمید در قرآن و سنت نبوی آمده، ولی همواره معتقد بود که اگر آب نباشد، نمیتوان نماز خواند!

مسلم در صحیحش چنین روایت می کند:

«عبدالرحمن بن ابزی روایت کرده است که مردى نزد عمر آمد و گفت: من جنب شدم و آب نیافتم. عمر گفت: نماز نخوان! عمار گفت: اى امیر مومنان! آیا یادت می آید وقتی که من و تو در یک جنگ بودیم، پس جنب شدیم و آب نیافتیم، تو نماز نخواندى، ولی من خود را به خاک مالیده و نماز خواندم؛ پس پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} فرمود: کافیست تو را البته که دو کف دستت را بر زمین زده و سپس فوت کنى، آنگاه به آن صورت و دو دستت را مسح کنی. پس عمر گفت: اى عمّار! از خدا بترس. عمّار گفت: اگر خواستى من آن را حدیث نمیکنم.»^[[1]]

اما بخاری دست به سانسور زده و جهت حفظ آبروی خلیفه، قسمت مهم روایت را حذف کرده است:

«مردی دچار جنابت شده بود و آب نداشت. پیش عمر آمد تا برای او چاره‏ای بیاندیشد (پاسخ عمر در اینجا حذف شده است!). عمار بن یاسر، خطاب به عمر گفت: به یاد داری که من و تو در مسافرتی دچار جنابت شدیم و آبی برای غسل پیدا نکردیم؟ من در خاک غلتیدم و نمازم را به جا آوردم اما تو نماز نخواندی؛ وقتی که برگشتیم جریان را برای حضرت تعریف کردیم، و ایشان چنین فرمودند: کافی بود که چنین می‌کردی و پیامبر _{^{صلی الله علیه وآله}} دو کف دستش را بر زمین زد و در آنها فوت کرد و سپس با آنها صورت و دو کف دستش را مسح کرد.» ^[[2]]

ابن حجر عسقلانی در شرح این روایت سانسور شده ی بخاری می نویسد:

«ذکر جواب عمر (که بخاری سانسور کرده است): مسلم از طریق یحیی بن سعید و نسائی از طریق حجاج بن محمد، هر دو از شعبه با این لفظ نقل کرده اند که عمر گفت: نماز نخوان! سراج اضافه کرده است که نماز نخوان تا اینکه آب پیدا کنی و نسائی نیز همینطور نقل کرده است و این مذهبی (فتوایی) مشهور از عمر است.»^[[3]]

همچنین علمای اهل سنت از عبد الرحمن بن ابزی نقل کرده اند که گوید:

« مردی از اهل بادیه نزد عمر بن خطاب آمد و گفت: گاه می شود که یک یا دو ماه آب پیدا نمی کنیم. عمر گفت: اما من نماز نمیخوانم تا اینکه آب پیدا کنم. پس عمار بن یاسر گفت: آیا یادت نیست که من و تو در جایی بودیم ...» ^[[4]]

این روایت را عبد الرزاق نقل کرده و برنامه ی جوامع الکلم حکم به صحت سندش داده است^[[5]] و نیز احمد بن حنبل در مسندش نقل کرده و محققش حمزه احمد الزین سندش را تصحیح کرده است.^[[6]] شعیب الارنؤوط نیز این روایت را صحیح و رجالش را ثقه دانسته است.^[[7]]

همچنین بخاری در صحیحش از ابی وائل روایت کرده است که گفت: «ابوموسی به عبدالله بن مسعود گفت: اگر جنب آب نیابد، آیا نماز نگزارد؟ عبدالله گفت:اگر در این مورد به ایشان اجازه بدهم که تیمم کنند، زمانی که یکی از آنها هوا را سرد احساس کند، چنین می کند؛ یعنی تیمم می کند و نماز می گزارد. ابو موسی می گوید: گفتم: در مورد گفته ی عمار که به عمر گفت، چه می گویی؟ ابن مسعود گفت: من ندیدم که عمر از سخن عمار قانع شده باشد.»^[[8]]

این در حالی است که خداوند در قرآن کریم می فرماید:

((فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیَمَّمُواْ صَعِیدًا طَیِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُمْ إِنَّ اللّهَ کَانَ عَفُوًّا غَفُورًا))^[[9]]

«پس اگر آب نیافتید، بر خاکى پاک تیمم کنید و صورت‏ها و دستهایتان را به آن مسح کنید، که خداوند بخشاینده مهربان است.»