وقایع مهم صدر اسلام به گزارش امیرالمومنین علیه السلام

سید رضی الدین علی بن موسی بن جعفر بن طاووس مشهور به سید بن طاووس، (۵۸۹-۶۶۴ق) در کتاب « کشفُ المَحَجّة لِثَمَرة المُهجَة» که حاوی مجموعه‌ای از وصایا و سفارش‌های رفتاری و اخلاقی ایشان به فرزندانش محمد و علی است، در بخش 155 می نویسد:

و اى فرزند اى محمد که آرزومندم خداى جلّ جلاله هدایت ترا به کمال رساند و فضل ولایت ترا والایى بخشد، بدان که من از راههاى روشن و گوناگون بعضى از همه آنچه را که شیخ «محمد بن یعقوب کلینى» رضى اللَّه عنه و ارضاه در کتاب (رسائل) جمع آورى و روایت کرده است در بخش نخستین کتاب «المهمات و التتمات» یاد کرده‌ام. در آن کتاب نامه‌اى دیگر از پدرت على 7 نوشته شده است که به شیعیان و عزیزان خویش نگاشته است و آن در باره کسانى است که با حضرت او (ع) مخالف بوده‌اند و به او تقدم جسته بودند. این نامه در حقیقت خطاب به تست هم آنسان که نامه‌اى که ان امام بزرگوار (ع) به پدرت حسن (ع) فرزند خود نوشته گویى آن نامه نیز از سوى آن دو بزرگوار خطاب به تو نگار یافته است.

پس، با دیده منّت پذیرى این نامه را بنگر.

محمد بن یعقوب در کتاب (رسائل) از «على بن ابراهیم» به اسناد خود گفت: که امیر مؤمنان (ع) پس از باز گشت از نهروان نامه‌اى نگاشت و فرمان داد بر مردم بخوانند. سبب نوشتن نامه این بود که عده‌اى در مورد «ابو بکر» و «عمر» و «عثمان» از آن مولاى بزرگوار پرسش کردند. مولا (ع) خشمگین گردید و فرمود این پرسشها بى‌حاصل را چه سود؟ بنگرید که شهر مصر را تصرف کرده‌اند و «معاویه» «ابن خدیج» و «محمد بن ابى بکر» را بقتل رسانیده است.

چه مصیبت بزرگى! کشته شدن «محمد» مرا مصیبتى است بزرگ. بخدا سوگند که او مانند یکى از فرزندان من بود. سبحان اللَّه ما امیدوار بودیم که بر این قوم و متصرفاتشان چیره شویم اما ناگهان آنان بر ما تاختند و متصرفات ما را تصاحب کردند. اینک من براى شما نامه‌اى مى‌نویسم که ان شاء اللَّه تعالى به پرسش‌هاى شما پاسخى روشن باشد. پس، دبیر خود «عبید اللَّه» بن ابى رافع» را فرمود چند تن از مردمى را که به آنان اعتماد دارم نزد من حاضر کن. گفت یا امیر المؤمنین نام آنان چیست، چه کسانى را به خدمت آورم؟

فرمود: «اصبغ ابن نباته» و «ابو طفیل عامر بن وائله کنانى» و «رزین بن حبیش اسدى» و «جویریه بن مسهر عبدى» و «خندف بن زهیر اسدى» و «حارثه بن مضرب الهمدانى» و «حارث بن عبد اللَّه اعور همدانى» و «مصباح نخعى» و «علقمة بن قیس» و «کمیل بن زیاد» و «عمیر بن زراره» را.

آنان حاضر شدند مولا (ع) بایشان فرمود این نوشته را بگیرید و «عبید اللَّه بن ابى رافع» آن را بر مردم بخواند و شما هر جمعه حاضر باشید و اگر کسى بر ضد شما برخیزد، با او به کتاب خدا در اختلاف خود انصاف دهید و به داد رفتار کنید.

اینک نامه: ...

کشف المحجة یا فانوس (ترجمه کشفُ المَحَجّة لِثَمَرة المُهجَة)، ص 259-286

https://lib.eshia.ir/12828/1/259

بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء، چ 30 ص 7-26

http://lib.eshia.ir/11008/30/7