^bab

فصل سوم: برتری امیرالمومنین علیه السلام

^_bab^

نخست باید دانست که بر خلاف تصور عموم اهل سنت، بزرگان آن ها در اینکه چه کسی افضل امت بعد از رسول خدا n بوده، اختلاف کرده اند تا جایی که ابن حزم آندلسی، تفضیل ابوبکر را به بعضی از اهل سنت نسبت می دهد و تصریح می کند که بعضی از اهل سنت، بعضی از صحابه و گروهی از تابعین و فقها، حضرت علی بن ابی طالب C را افضل امت دانسته اند!

«مسلمانان در مورد این که بعد از انبیا D چه کسی افضل است اختلاف کرده اند و برخی از اهل سنت، برخی از معتزله، برخی از مرجئه و همه ی شیعیان بر این اعتقادند که افضـل امـت پس از رسـول اللهn ، علی بن ابی طالبC است و همین قول، از بعضی از صحابه و گروهی از تابعین و فقها نقل شده است؛ ولی همه خوارج، بعضی از اهل سنت، بعضی از معتزله و بعضی از مرجئه بر این اعتقادند که افضل صحابه بعد از رسول الله n ، ابوبکر و عمر هستند ... و از حدود بیست نفر از صحابه نقل شده است که بزرگوارترین مردم در نزد رسول خداn علی بن ابی طالبC و زبیر بن العوام بودند.»^[1]

محمد ناصر الدین ألبانی نیز می گوید:

«بسیاری از سلف (صحابه ، تابعین و اتباع تابعین) علیg را بر دیگران برتری می دادند!»^[2]

ذهبی نیز تصریح می کند که تعداد زیادی از صحابه و تابعین قائل به افضلیت امیرالمومنین g بودند:

«برتر دانستن علی g رفض و بدعت نیست؛ بلکه بسیاری از صحابه و تابعین اعتقادشان اینچنین بود!»^[3]

ابن حجر هیتمی مکی در بیان افضلیت خلفا نسبت به یکدیگر، می نویسد:

«و اما افضلیت عثمان بر علی g ظنی است (قطعی نیست)؛ چرا که بعضی از بزرگان اهل سنت مانند سفیان ثوری، علی g را از عثمان برتر دانسته اند و این اختلاف، ظنی است، و اما احادیث در این مورد جداً متعارض هستند؛ بلکه در مورد فضیلت علی g احادیثی وارد شده که در حق سه خلیفه ی قبلی وارد نشده است.»^[4]

همچنین حاکم با سند صحیح^[5] از احمد بن حنبل نقل کرده است که گفت: «برای هیچ یک از اصحاب رسول الله n به اندازه ی حضرت علی g، فضیلت نقل نشده است.»^[6]

ابن عبد البر قرطبی، اسامی تعدادی از صحابه را می برد که حضرت علیg را افضل می دانستند:

«از سلمان، ابوذر، مقداد، خباب، جابر، ابوسعید خدری و زید بن ارقم روایت شده است که حضرت علیg اول کسی بود که اسلام آورد و اینها (اشخاص نامبرده) حضرت علیg را بر دیگران برتری می دادند.»^[7]

محمد بن طیب باقلانی نیز می نویسد:

«قول به برتری علی رضوان الله علیه در نزد بسیاری از صحابه، مشهور است؛ مانند عبدالله بن عباس، حذیفه بن یمان، عمار، جابر بن عبدالله، ابو الهیثم بن التیهان و غیر از آن ها.»^[8]

قاضی عبدالجبار معتزلی (متوفای 415 هـ ) نیز می گوید:

«و اما برتری امیرالمومنین g؛ پس روایت شده است از زبیر، حذیفه بن یمان، جابر بن عبدالله، عمار، سلمان، ابو ذر و از طبقه ی تابعین و بعد از آن ها مانند مجاهد، عطاء، سلمه بن کهیل و حکم [بن عتیبه].»^[9]

در ادامه به سخنان رسول خدا n و تعدادی از صحابه در این باب اشاره می کنیم.