نقد و بررسی حدیث سیادت ابوبکر و عمر بر کهول اهل بهشت
نقد و بررسی حدیث سیادت ابوبکر و عمر بر کهول اهل بهشت
مخالفین و دشمنان اهل بیت D در مقابل حدیث متواتر «اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ [وَ أَبُوهُمَا خَیْرٌ مِنْهُمَا]»[1] حدیث «اَبُوبَکْرُ وَ عُمَرُ سَیِّدا کُهُولِ اَهْل الْجَنَّةِ» را برای ابوبکر و عمر جعل نموده اند و بدین وسیله افضلیت امامان حسنین c و امیرالمومنین g را که در ادامه ی آن حدیث مطرح شده، زیر سوال می بردند.
ما در پاسخ به این اشکال، ابتدا خلاصه ی پاسخ سایت "جامع فتاوای اهل سنت و جماعت" که از سایتهای مشهور استفتاء مخالفین است، به پرسشی در خصوص تعارض حدیث سیادت شیخین بر کهول اهل بهشت با حدیث جوان بودن اهل بهشت را ذکر و سپس آن را بررسی می کنیم.
خلاصه ی پاسخ این سایت چنین است:
1. تعارضی بین این دو روایت وجود ندارد؛ زیرا منظور پیامبر n از «سیدا کهول اهل الجنة بودن ابوبکر و عمر» این است که آن دو، سیدا کهول مومنان دنیا هستند که در سن کهولیت از دنیا می روند و به صورت جوانی، وارد بهشت می شوند!
2. چون اهل بهشت؛ از جمله انبیا و به خصوص نبی مکرم اسلام n در بهشت به صورت جوان خواهند بود، و امکان ندارد که امام حسن و امام حسین c سرور آنان باشند، پس روشن می شود که منظور از حدیثهای "سیدا شباب اهل الجنه" و "سیدا کهول اهل الجنة" همان است که گفته شد![2]
پاسخ را در قالب چند نکته بیان می کنیم:
نکته ی اول: اگر منظور پیامبر n آنطور بود که پاسخگو مدعی شده، در آن صورت باید رسول خدا n می فرمودند: سیدا کهول یا شباب اهل الارض، نه الجنة !!
نکته ی دوم: امام حسن مجتبی g در سن 47 سالگی[3] و امام حسین g نیز در سن 57 سالگی[4] از دنیا رفته اند؛ لذا آن دو، در جوانی از دنیا نرفته اند و این قرینه ی قوی است بر اینکه منظور رسول خدا n همان است که خودشان فرموده اند، نه آنطور که پاسخگوی وهابی مدعی شده.
نکته ی سوم: بهشت چندین سرور دارد، همانطور که در همین حدیث "سیدا شباب اهل الجنة" از دو نفر از آنان نام برده و در حدیث دیگر به سیادت حضرت زهرا B بر زنان اهل بهشت اشاره شده است؛ لذا از آنجایی که افضلیت حضرت رسول n با دلیل قطعی ثابت شده، عموم کلام نبوی شامل خود حضرت نمیشود؛ مانند این آیه که خداوند می فرمایند: Pاللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ.O (زمر: 62) که اگر عموم کلام، مطلقا شامل گوینده ی آن نیز باشد، لازم می آید که خداوند خالق خودش نیز باشد.
حضرت علی g نیز در همین حدیث با قید "وأبوهما خیر منهما" از این عمومیت خارج می شود.
نکته ی چهارم: به عقیده ی شیعه، اهل بیت D؛ از جمله امام حسن و امام حسین c بر تمام انبیا بجز حضرت خاتم النبیین n برتری دارند و این حدیث، همین عقیده را ثابت می کند و دلیلی برای استبعاد وجود ندارد.
مضمون این اعتقاد شیعه در روایتی که ألبانی آن را تصحیح کرده نیز آمده است، آنجا که حضرت رسول n با اشاره به آل عبا g فرمودند: «ما [آل عبا] در روز قیامت در مکان واحدی هستیم.»[5]
جوان بودن اهل بهشت در روایات اهل سنت
از آنجایی که با پذیرش جوان بودن اهل بهشت، هر گونه راه فرار از پذیرش دلالت حدیث سیادت امام حسن و امام حسین c و برتری امیرالمومنین g بر تمام اهل بهشت (غیر از رسول خدا n) بر مخالفین بسته می شود؛ لذا ممکن است عده ای از آنان این مطلب را از اساس منکر شده و نپذیرند. از این رو لازم شد که این موضوع را نیز از روایات معتبر اهل سنت به اثبات برسانیم.
روایت اول: اهل بهشت سی و سه ساله هستند!
پیامبر n فرمودند: «اهل بهشت داخل آن میشوند، در حالی که عریان هستند، بدن شان بی مو، صورتشان نورانی، موی سرشان پیچیده و چشمهایشان سرمه کشیده و همه آنها سی و سه ساله هستند.»
این روایت را ترمذی در سننش نقل کرده و حسن دانسته و برنامه جوامع الکلم نیز حکم به حسن بودن سندش داده است.[6]
ألبانی در کتاب سلسلة الأحادیث الصحیحة به این حدیث اشاره کرده و سپس گفته است:
«ترمذی تحسینش کرده و آن صحیح است با مجموع طرق و شواهدش و من آن را در کتاب "التعلیق الرغیب" بیان کرده ام. یادآوری: من این حدیث را در بعضی از تألیفاتم مانند "غایة المرام" تخریج کرده و آن را حسن دانسته ام، ولی الان با این حدیث صحیح به قوتش افزوده شد، با وجود آنچه که در تفسیر آیه ی Pإِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً O آمد.»[7]
روایت دوم: جوانی اهل بهشت از بین نمی رود
حضرت رسول n فرمودند: «اهل بهشت بدنى کم مو و چهره اى بى مو و چشمانى سرمه کشیده دارند. جوانى شان از بین نمى رود و جامه هایشان فرسوده نمى شود.»
سند اول: ترمذی با سند حسن طبق حکم برنامه جوامع الکلم و خودش[8] و ابو محمد الدارمی طبق نظر حسین سلیم اسد.[9]
سند دوم: دارمی در سننش با حکم حسین سلیم اسد بر جیّد بودن سندش.[10]
سند سوم: ضیاء مقدسی در صحیحش با حکم دکتر ابن دهیش بر حسن بودن سندش[11]
روایت سوم: پیر زنان به بهشت نمی روند
روزی پیر زنی به خدمت پیامبر n آمد و گفت: یا رسول الله، دعا کنید که خداوند مرا به بهشت داخل کند. آن حضرت n به مزاح فرمودند:«لَا تَدْخُلُ الْجَنَّةَ عَجُوزٌ» یعنی: زن پیر به بهشت داخل نمی شود. پیرزن گریان شد؛ پس پیامبر n فرمودند: بله، زن پیر در حالت پیری به بهشت داخل نمی شود، بلکه نخست جوان می شود و سپس داخل بهشت می شود. آیا آیه ی قران را نخوانده ای که می فرماید: Pإِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَّ إِنشاءً فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْکَارًاO (واقعه: 35 و 36) یعنی: «که ما آنان را با آفرینشی ویژه آفریدیم؛ پس آنان را همواره دوشیزه قرار داده ایم.»
این روایت را ألبانی در کتاب سلسلة الأحادیث الصحیحة آورده است.[12]
[[1]] سلسلة الأحادیث الصحیحة، ج 2 ص 423 رقم 796
[[2]] سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت، شماره فتوى 3983
[[3]] الأعلام للزرکلی، ج 2 ص 199
[[4]] الأعلام للزرکلی، ج 2 ص 243
[[5]] سلسلة الأحادیث الصحیحة، ج 7 ص 942 ح 3319 إنّی، وإیّاکِ، وهذین، وهذا الرّاقد- یعنی: علیّاً- یوم القیامة فی مکان واحد، یعنی: فاطمة وولدیْها: الحسن والحسین رضی الله عنهم
[[6]] سنن الترمذی، ج 4 ص 682 ح 2545 حکم برنامه جوامع الکلم: إسناد حسن / حدثنا أبو هریرة محمد بن فراس البصری حدثنا أبو داود حدثنا عمران أبو العوام عن قتادة عن شهر بن حوشب عن عبد الرحمن بن غنم عن معاذ بن جبل ان النبی n قال یدخل أهل الجنة الجنة جردا مردا مکحلین أبناء ثلاثین أو ثلاث وثلاثین سنة قال أبو عیسى هذا حدیث حسن غریب
[[7]] سلسلة الأحادیث الصحیحة، ج 6 ص 1224 ح 2987 هذا و یشهد لمعنى حدیث الترجمة عموم قوله صلى الله علیه وسلم: " یدخل أهل الجنة الجنة جردا مردا مکحلین ، بنی ثلاث و ثلاثین" . حسنه الترمذی، وهو صحیح بمجموع طرقه وشواهده، وقد بینت ذلک فی "التعلیق الرغیب " (4 / 245) وتقدم بعضها برقم (2512) .(تنبیه) : کنت خرجت الحدیث فی بعض مؤلفاتی مثل " غایة المرام " (ص 215 – 216) محسنا إیاه، والآن فقد ازداد قوة بهذا الحدیث الصحیح، مع ما جاء فی تفسیر (إنا أنشأناهن إنشاء).
[[8]] سنن الترمذی، ج 4 ص 679 ح 2539 حدثنا محمد بن بشار وأبو هشام الرفاعی قالا حدثنا معاذ بن هشام عن أبیه عن عامر الأحول عن شهر بن حوشب عن أبی هریرة قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم أهل الجنة جرد مرد کحل لا یفنى شبابهم ولا تبلى ثیابهم قال أبو عیسى هذا حدیث حسن غریب
[[9]] سنن الدارمی، ج 3 ص 1866 ح 2868
[[10]] سنن الدارمی، ج 3 ص 1861 ح 2863 قال حسین سلیم إسد: إسناده جید / أخبرنا أبو عاصم عن سعدان الجهنی عن أبی مجاهد حدثنا أبو مدله انه سمع أبا هریرة یقول قلنا یا رسول الله الجنة ما بناؤها قال لبنة من ذهب ولبنة من فضة ملاطها المسک الأذفر وحصباؤها الیاقوت واللؤلؤ وترابها الزعفران من یدخلها یخلد فیها ینعم لا یبؤس لا یفنى شبابهم ولا تبلى ثیابهم
[[11]] الأحادیث المختارة،ج 7 ص 265-267 ح 2717 وأخبرنا یوسف بن هبة لله بن محمود بن الطفیل بالقاهرة أن محمد بن عمر بن یوسف أخبرهم قراءة علیه أبنا أبو نصر محمد ابن محمد بن علی قال قرئ على أبی بکر محمد بن عمر بن علی ثنا أبو بکر عبد الله بن أبی داود ثنا محمود بن خالد وعباس بن الولید قالا ثنا عمر عن الأوزاعی عن هارون بن ریاب عن أنس بن مالک قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم یبعث أهل الجنة على صورة آدم فی میلاد ثلاثة وثلاثین سنة جردا مردا مکحلین ثم یذهب بهم إلى شجرة فی الجنة فیکتبون فیها لا تبلى ثیابهم ولا یفنى شبابهم هارون بن أبی داود الحبطی عن أنس إسناده حسن
[[12]] سلسلة الأحادیث الصحیحة، ج 6 ص 1221 ح 2987 إن الجنة لا تدخلها عجوز